Popper Karl. Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie. T. I-II

Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993. — 367 s. — t. I; 422 s. — t.II.Tom I: Urok Platona.
Tom II: Wysoka fala proroctw: Hegel, Marks i następstwa.
Książka jest wynikiem refleksji uruchomionej przez to przeżycie. W tomie I Popper - nieoczekiwanie dla wielu i z zaskakującą pasją - przeprowadza krytykę Platona, jednego z fundatorów naszej cywilizacji. Nie traktuje przygód Platona z despotyzmem pobłażliwie, jak to się właściwie wcześniej przyjęło. Jego urok uważa za niebezpieczny, jego styl filozofowania za propagandowy, Platoński obraz Sokratesa za karykaturalny, a „sokratyczne” metody dyskusji - za zamykanie ust rozmówcom. I chociaż wielu filozofów później wskazywało, że interpretacja ta wzięła się z podstawowego niezrozumienia Platona, Popperowska krytyka pozostaje ważnym i bardzo ciekawym punktem odniesienia.
Tom II zawiera krytykę koncepcji Marksa i Hegla. Popper nie atakuje nowożytnych filozofów tak bezwzględnie, jak to zrobił z Platonem - wie, że obu Niemcom dostało się już od wielu krytyków, że argumenty przeciwko nim są znane i powtarzane. Z tego względu nie szczędzi wysiłku, by od czasu do czasu podkreślić wartościowe elementy w teoriach Marksa i Hegla. Niemniej jednak refleksja niemieckich filozofów nad historią zostaje tu ironicznie porównana do proroctwa i odrzucona jako wyraz intelektualnej arogancji. Zamkniętym teoriom historycznym, opisującym domniemane niewzruszone prawa historii, Popper przeciwstawia ideę społeczeństwa otwartego. Gwarantuje ono, zdaniem filozofa, wolność jednostki, w szczególności wolność myśli, która umożliwia inżynierię społeczną, rozumianą jako stopniowe poprawianie struktur i instytucji życia społecznego. Społeczeństwo otwarte ma zarazem zapobiegać niebezpieczeństwom, jakie niesie za sobą wszelka forma niekontrolowanej władzy.