Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1996. — 212 s.
Niniejszy tom stanowi zbiór tekstów wiernie odtworzonych z taśm magnetofonowych nagranych w 25 wsiach i miasteczkach 10 powiatów usytuowanych na północno-wschodnich Kresach II Rzeczypospolitej.
Gwary polskie tych terenów nie były dotychczas w nauce polskiej przedmiotem systematycznych badań językowych.
Wszystkie przedstawione w tomie teksty są autentycznym świadectwem bytowania Polaków w swych rodzimych siedzibach, ukazują problemy ich nurtujące, zmagania o zachowanie tożsamości narodowej, wiary przodków. Autorki tomu uznały za stosowne niepodawanie nazwisk informatorów oraz często zmianę imion i nazwisk wzmiankowanych w tekstach osób, aby w najmniejszym stopniu nie przyczynić się do spowodowania jakichkolwiek kłopotów naszym rozmówcom dziś, jak też w nieprzewidywalnej przyszłości. W tekstach zachowane są pytania eksploratorów w nawiasach pismem pochyłym oraz uzupełnienia w nawiasach kwadratowych, które wspomagają zrozumienie tekstu.
Przedmowa.
Uwagi o transkrypcji.
Indeks tematyczny.
Teksty z powiatu brasławskiego.
Teksty z powiatu widzkiego.
Teksty z powiatu śwęciańskiego.
Teksty z powiatu postawskiego.
Teksty z powiatu ostrowieckiego.
Teksty z powiatu szyrwinckiego.
Teksty z powiatu wileńskiego.
Teksty z powiatu woronowskiego.
Teksty z powiatu baranowickiego.
Teksty z powiatu wołkowyskiego.
Mapa.